W poprzedniej części serii o ziołach ajurwedyjskich pisałam o neem, brahmi i triphali. Bohaterami dzisiejszego odcinka jest ashwagandha i shatavari. O ile pierwsze zioło jest stosunkowo dobrze znane wśród miłośników ajurwedy i zdrowego stylu życia, to drugie – shatavari nie cieszy się taką popularnością, ale prawdopodobnie wynika to z bardziej ukierunkowanego działania rośliny. Jej dobroczynne właściwości odczują bowiem głównie kobiety, chociaż roślina może być także spożywana przez mężczyzn. Przyjrzyjmy się bliżej właściwościom obu roślin.
Ashwagandha
Ashwagandha (Withania somnifera) to jedno z bardziej rozpowszechnionych ziół w ajurwedzie. Jest to odmiana niewielkiego krzewu z rodziny psiankowatych, występująca głównie w Indiach, niektórych krajach Afryki i regionach Morza Śródziemnego. Swoją nazwę zawdzięcza sanskrytowi i w dosłownym tłumaczeniu oznacza …”koński zapach”. Nie zrażajcie się jednak, chodzi w nim jednak raczej o właściwości rośliny wzmacniające siłę i witalność utożsamianych z koniem. Osobiście nie dostrzegam żadnego podobieństwa zapachu.
Ashwagandha jest używana jako adaptogen czyli środek wspomagający przystosowanie się organizmu do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Jest pomocna w stanach przedłużającego się stresu, podnosi ogólny poziom energii i witalności. Pomaga wyrównać i utrzymać stały poziom energii w ciągu dnia oraz zapewnia lepszy sen w nocy. Wspomaga także wydolność umysłową i procesy poznawcze, dodaje sił, także po przebytej chorobie oraz odmładza i przedłuża życie. W leczeniu ajurwedyjskim najczęściej wykorzystuje się korzeń oraz owoce tej rośliny.
Ashwagandha sprawdzi się przede wszystkim przy równoważeniu nadmiaru vata i kapha. Ze względu na swoją rozgrzewająca, oleistą i wzmacniającą naturę nie jest natomiast wskazana dla pitty, może bowiem wzmagać u niej odkładanie się toksyn (ama).
Właściwości wewnątrzustrojowe ashwagandhy
- wspomaga pamięć i procesy poznawcze,
- działa uspokajająco na układ nerwowy, pomaga w stanach lękowych i depresji,
- jest pomocna w walce z bezsennością,
- podnosi i stabilizuje poziom energii i witalności,
- pomaga w utrzymaniu wagi,
- wspomaga pracę i stabilizuje poziom hormonów tarczycy,
- poprawia funkcjonowanie nadnerczy i harmonizuje wydzielanie hormonów stresu w tym kortyzolu.
- polepsza wydolność układu oddechowego i krwionośnego,
- pomaga utrzymać prawidłowy poziom testosteronu u mężczyzn,
- odmładza organizm,
- wspomaga prawidłowe odżywienie tkanek, w szczególności mięśni i tkanki kostnej, zwiększa siłę mięśni i ruchomość stawów,
- poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego,
- polepsza funkcjonowanie układu rozrodczego u kobiet i mężczyzn, zwiększa wydolność seksualną,
- ma działanie afrodyzjakalne.
Korzyści zewnętrzne:
- dzięki właściwościom antybakteryjnym i przeciwzapalnym pomaga łagodzić zaczerwienia i wykwity skórne,
- wspomaga produkcję kolagenu odpowiedzialnego za młody wygląd skóry.
Stosowanie ashwagandhy
Najczęstszą formą w jakiej dostępna jest ashwagandha jest proszek, tabletki lub ekstrakt w płynnej postaci. Może być zażywana zarówno oddzielnie jak i z innymi pokarmami, bez względu na porę dnia, nawet tuż przed snem.
Najczęściej miesza się 1/4–1/2 łyżeczki sproszkowanej ashwagandhy z wodą lub ciepłym mlekiem i miodem i przyjmuje raz lub dwa razy dziennie. Stosowana przed snem działa uspokajająco na vatę i zapewnia jej zdrowy sen. Można także wymieszać ją z miodem i ghee (klarowanym masłem), uważając jednak by proporcje miodu i ghee były odmienne. Ta sam ilość obu składników jest bowiem uznawana w ajurwedzie za toksyczną.
Możesz także pić ashwagandhę w formie herbatki złożonej z:
- 1/2 łyżeczki proszku z ashwagandy,
- 1 szklanki gorącej wody,
- 1 łyżeczki miodu.
Pamiętaj tylko, by miód dodać do mikstury, gdy płyn dobrze przestygnie. Podgrzewany miód ma według ajurwedy właściwości szkodliwe dla organizmu.
Pierwsze efekty zażywania ashwagandhy są widoczne zwykle po około 2-4 tygodni stosowania.
Skutki uboczne ashwagandhy
W małych i umiarkowanych dawkach zwykle nie występują. Większe dawki mogą podrażniać błonę śluzową przewodu pokarmowego i powodować problemy trawienne, mdłości, biegunkę i wymioty.
Przeciwwskazania
Nie zaleca się przyjmowania ashwagandhy przez:
- kobiety w ciąży,
- przy nadciśnieniu,
- przy nadmiarze pitty i toksyn w organizmie.
Shatavari
Shatavari (Asparagus racemosus) to roślina z rodziny szparagowatych. W dosłownym tłumaczeniu jej nazwa oznacza „tą, która ma stu mężów”. Shatavari znane jest przede wszystkim ze swoich właściwości wzmacniających układ rozrodczy i podnoszących płodność. Dzięki zawartości fitohormonów zioło pomaga uregulować cykle menstruacyjne, walczyć z objawami menopauzy, odmładza i wzmacnia odporność.
W ajurwedzie, dzięki swoim ochładzającym i uspokajającym właściwościom pomaga złagodzić nadmiar energii vata oraz pitta, wzmagając jednocześnie doszę kapha.
Korzyści wewnątrzustrojowe shatavari
- shatavari poprawia płodność zarówno u kobiet jak i mężczyzn,
- dzięki zawartości fitoestrogenów reguluje cykle menstruacyjne i gospodarkę hormonalną organizmu, łagodzi zespół napięcia przedmiesiączkowego,
- łagodzi objawy menopauzy takie jak uderzenia gorąca, suchość, wahania nastrojów i skłonność do irytacji,
- ma działanie afrodyzjakalne,
- wspomaga budowę masy mięśniowej i zdrowe przybieranie na wadze,
- wspomaga produkcję mleka u karmiących matek,
- łagodzi kaszel oraz chrypkę,
- ma działanie moczopędne,
- łagodzi niestrawność układu pokarmowego,
- leczy wrzody żołądka i dwunastnicy, refluks, łagodzi pieczenie i zgagę,
- zapobiega i leczy kamicę nerkową,
- poprawia pamięć i wspiera procesy poznawcze,
- ma ogólne działanie odmładzające i antyoksydacyjne,
- wspiera układ odpornościowy.
Korzyści zewnętrzne
- dzięki zawartości fitoestrogenów regulujących gospodarkę hormonalną organizmu shatavari pomaga leczyć trądzik oraz wspomaga utrzymanie kolagenu w skórze, odpowiedzialnego za jej elastyczność,
- zawartość saponin i antyoksydantów pomaga zwalczać wolne rodniki odpowiedzialne za starzenie się skóry,
- łagodzi zaczerwienienia i podrażnienia,
- pomocne w leczeniu wypadania włosów o podłożu hormonalnym.
Stosowanie shatavari
Shatavari najczęściej dostępne jest w formie proszku i kapsułek. Zwykle miesza się ¼ -½ łyżeczki sproszkowanego zioła z letnią wodą i przyjmuje 2 razy dziennie, co najmniej 1-2 godzin przed posiłkiem. Można też łączyć shatavari z mlekiem (np. w celu zwiększenia laktacji) lub z miodem.
Alternatywnie można przygotować smaczny napój według poniższej receptury:
- 1 łyżeczka sproszkowanego shatavari,
- 1 łyżeczka ghee,
- 1 szklanka mleka,
- szczypta kardamonu,
- szczypta kurkumy,
- szczypta cynamonu,
- opcjonalnie 1 łyżeczka sproszkowanych liści z róży,
- 1 łyżeczka miodu lub innego naturalnego słodzika.
Wszystkie składniki oprócz miodu zagotować w garnku, przelać do kubka. Po przestygnięciu mleka dodać łyżeczkę miodu.
Skutki uboczne shatavari
Shatavari w niewielkich dawkach jest generalnie uznawane za bezpieczne dla organizmu. Czasem mogą wystąpić bóle głowy lub mdłości.
Przeciwwskazania
Shatavari nie powinno być spożywane przez następujące grupy osób:
- osoby uczulone na szparagi,
- ze względu na właściwości diuretyczne, osoby przyjmujące leki powinny skonsultować się uprzednio z lekarzem prowadzącym,
- osoby o podwyższonym poziomie toksyn (ama) w organizmie,
- osoby w typie kapha powinny raczej unikać przyjmowania shatavari,
- osoby nadwrażliwe na estrogeny lub chore na nowotwory i choroby estrogenozależne (rak piersi, endometrioza i mięśniaki macicy).
Stosujecie lub stosowaliście shatavari i ashwagandhę? Dajcie znać, jak Wam pomogła.
